WANDA KECAP TATAKRAMA BASA SUNDA

Upama nilik kana ragam loma, ragam hormat keur ka sorangan, jeung ragam hormat keur ka baturna, kecap-kecap tatakrama basa Sunda bisa dipasing-pasing jadi tilu wanda.

(1) Wanda Kahiji

Kecap tatakrama basa Sunda Wanda Kahiji nyaéta kecap anu ragam loma, ragam hormat keur ka sorangan, jeung ragam hormat keur ka baturna henteu sarua. Contona kecap balik (ragam loma/RL), wangsul (ragam hormat keur ka sorangan/RHS), jeung mulih (ragam hormat keur ka batur/RHB). Conto larapna dina kalimah:

Kuring mah moal balik ayeuna.
Abdi mah moal wangsul ayeuna.
Dupi Bapa badé iraha mulih téh?

Conto kecap séjénna:
indit - mios - angkat
datang - dongkap - wangsul
imah - rorompok - bumi
boga - gaduh - kagungan
ngadéngé - nguping - ngadangu
dahar - neda - tuang

(2) Wanda Kadua

Kecap tatakrama basa Sunda Wanda Kadua nyaéta kecap anu ragam lomana béda, tapi ragam hormat keur ka sorangan jeung ragam hormat keur ka baturna sarua. Contona kecap abus (RL), lebet (RHS), lebet (RHB). Conto larapna dina kalimah:

Pukul dalapan mah kuring geus abus ka kelas.
Tabuh dalapan mah abdi parantos lebet ka kelas.
Tabuh dalapan mah Pa Rahman parantos lebet ka kelas.

Conto kecap séjénna:
alus - saé - saé
gedé - ageung - ageung
mahal - awis - awis
deukeut - caket - caket
beurat - abot - abot
jauh - tebih - tebih

(3) Wanda Katilu


Kecap tatakrama basa Sunda Wanda Katilu nyaéta kecap anu ragam lomana béda sarua jeung ragam hormat keur ka sorangan, tapi béda jeung ragam hormat keur ka baturna. Contona kecap adi (RL), adi (RHS), rai (RHB). Conto larapna dina kalimah:

Kuring mah teu boga adi awéwé.
Abdi mah teu gaduh adi awéwé.
Bu Ina mah teu kagungan rai istri.

Salian ti kecap-kecap di luhur, aya deui golongan kecap ragam kasar (RK) atawa ragam cohag.
Contona:
boga - gableg
bisa - becus/belul
sirah - hulu/babatok
suku - cokor
panon - mata
ceuli - jejebir